Akademisyen Mecit: Kürt partilerinde çift başlılık tek listeyi engelliyor

2025-06-29 09:12:30


	 

	HABER MERKEZİ - Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’nde 11 Kasım’da yapılması planlanan parlamento seçimleri için ortak liste oluşturamayan Kürt partilerini eleştiren akademisyen Rubar Mecit, “Seçimlere ortak bir listeyle katılabilsek Bağdat’taki siyasi meselelerde daha güçlü oluruz” dedi. 

	 

	Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’nde 11 Kasım’da yapılması planlanan parlamento seçimlerine 4 ay gibi kısa bir süre kaldı. Kürtler, hala seçimlere ortak listeyle girme üzerinde anlaşma sağlayamadı. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) arasında süregelen fikir ayrılıkları, Kürt halkı adına güçlü bir temsiliyetin önüne geçiyor. Kürt kamuoyunda uzun süredir tartışma konusu olan "tek liste" seçeneği, iki büyük Kürt partisinin uzlaşmaz tutumları nedeniyle bir kez daha rafa kalktı. Yapılan çok sayıda toplantıya rağmen, KDP ile YNK arasında ortak liste konusunda somut bir uzlaşma sağlanamadı. Edinilen bilgilere göre, her iki parti de seçimlere bağımsız listelerle katılma yönünde eğilim gösteriyor. 

	 

	Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Süleymaniye Üniversitesi akademisyenlerinden Rubar Mecit, her iki partinin seçimlere ayrı listelerle katılma eğiliminde olduğuna dikkat çekti. 

	 

	'HER PARTİ KENDİ GÜCÜNÜ GÖRMEK İSTİYOR'

	 

	2008 yılından bu yana Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’nde yapılan seçimlerde Kürt partilerinin farklı listelerle seçimlere katıldığını hatırlatan Rubar Mecit, bunun partilerin halk desteğini görmek istemesinden kaynaklandığını söyledi. Ortak listeyle girilmesi halinde sonuçların paylaşımı konusunda anlaşmazlık yaşanabileceğine dikkat çeken Rubar Mecit, "Her parti ne kadar oy aldığını, halk desteğinin ne kadar olduğunu görmek istiyor. Bu yüzden ayrı listeyle giriyorlar” dedi. YNK’nin Irak Federal Mahkemesi kararlarına daha çok bağlı kaldığını, bu nedenle merkezi hükümetle ilişkilerinde yasal zemini esas aldığını ifade eden Rubar Mecit, KDP'nin ise daha bağımsız hareket ettiğini dile getirdi. Mecit, bu farklı siyasi yaklaşımların seçim sürecinde ortak bir liste oluşturulamamasına neden olduğunu belirterek, "Bu süreçte, Kürdistan Bölgesi’nin Irak ile olan siyasi ilişkilerinde YNK'nin daha çok Irak Federal Mahkemesi’nin kararlarını kabul ettiği, bu kararlara göre hareket ettiği ve güvenini bu kararlar doğrultusunda oluşturduğu görülüyor. Özellikle maaşların ödenmemesi, halkın ekonomik hakları gibi konularda Irak Federal Mahkemesi’nin Kürt ve Irak halkının haklarını koruduğuna inanıyor. Buna karşılık ikinci büyük iktidar partisi olan PDK, YNK’den daha bağımsız hareket ediyor. Seçim sürecine girildiğinde her iki partinin siyasi ideolojisi ve yaklaşımı farklı olduğu için ortak bir liste oluşturulamıyor" diye belirtti.  

	 

	'BİRLİK SAĞLANMAZSA PARÇALANMIŞLIK DERİNLEŞİR'

	 

	Kürt partileri arasında yalnızca KDP ve YNK'nin değil, diğer bazı siyasi yapıların da kendi listeleriyle seçimlere katılacağını anımsatan Mecit, bu durumun Kürtler arası birliğin sağlanmasını zorlaştırdığını söyledi. Seçimlerde farklı listelerle yer alınmasının doğal olduğunu ancak, Kürt halkının haklarının savunulması ve sorunların çözümü konusunda ortak bir tutumun da şart olduğunu vurguladı. Mecit, "Kürdistan Bölgesi’nde başka bir ittifak listesi de var. Diğer bazı partiler kendi siyasi ideoloji ve fikirlerine göre seçime katılmak istiyor. Onlar da seçimde yer almak, plan ve programlarını hayata geçirmek istiyorlar. Her partinin kendi ideolojisi, fikri ve yaklaşımı olabilir. Ancak Kürt halkının haklarını savunmak ve bölgedeki sorunları çözmek açısından Kürt tarafları arasında bir birlik olması gerekir. Seçimlere farklı listelerle giriyorlar ama mesele Kürdistan’daki sorunların çözümü olduğunda birlik sağlanmalı. Bu farklılıklar doğal olarak farklı sonuçlar doğuracaktır. Belki de bu nedenle Kürdistan Bölgesi’nde hükümet kurulamıyor, taraflar birbirine yaklaşmıyor ve parçalanmışlık Kürt evinin içine kadar giriyor” diye konuştu. 

	 

	'ORTAK LİSTE İLE GİRİLSEYDİ GÜÇLÜ BİRLİKTELİĞİMİZ OLURDU'

	 

	“Kürdistan’daki iç sorunlar Bağdat’ta bir boşluk yaratmamalı” diyen Mecit, “Kürdistan Bölgesi’nde Kürt tarafları arasında pek çok sorun olduğunu biliyoruz. Bu iç sorunlar, Irak’ın siyasetinde bir boşluk yaratmamalı. Bu sorunlar kendi içimizde çözülmeli. Biz Irak siyasetine tek sesle, tek renk olarak katılmalıyız. Ancak bu şekilde tavrımız güçlü olabilir. Eğer seçimlerine ortak bir listeyle katılsaydık, Bağdat’ta siyasi meselelerde daha güçlü bir birlikteliğimiz olurdu. Bu, demokrasi açısından çeşitli yakınlaşmaları beraberinde getirirdi. Fakat günümüzde de, tarihsel olarak da baktığımızda da şimdiye kadar böyle bir birliktelik sağlanmadı" ifadelerini kullandı.  

	 

	‘TEMEL SORUNLARDA ORTAK DURUŞ YOK'

	 

	Mecit, Kürdistan Bölgesi’ndeki temel sorunlara da dikkat çekerek, “Şu an Irak’taki Arap kardeşlerimizle birlikteyiz, fakat kendi hak taleplerimizi ortaklaştıramıyoruz. Duruma baktığımızda birçok sorunun çözümünde ortak bir duruş yok. Örneğin; maaş sorunu, petrol sorunu, Peşmerge güçlerinin örgütlenmesi ve çift yönetim sorunu gibi. Bugün çift başlılık resmi olarak sona ermiş görünse de fiilen hala devam ediyor” dedi. 

	 

	MA / Zeynep Durgut