Türkiye’de asimilasyon ve baskıya maruz kalan Kürtçe, devletin tüm resmi kurumlarında olduğu gibi sağlık alanında kullanılmıyor. Kürtçenin resmi dil olmasını talep eden dil mücadelesi veren sivil toplum örgütleri, halkların kendi anadillerinde eşit, nitelikli, erişilebilir, ücretsiz kamu sağlık hizmetlerinden yararlanabilecekleri yasal ve pratik düzenlemelerin yapılması için zaman zaman yaptıkları başvurular da sonuçsuz bırakıldı. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Van Şube yöneticisi Mehmet Salih Turgut, sağlıkta anadil hakkının önemine dikkat çekti. 

 

 

ANADİL HAKKI ÖNEMLİ

 

Sağlık hakkının, temel bir hak olduğunu belirten Turgut, “Bu temel hakkın yanında anadil her şeyden önce gelir. Nedeni ise hasta olan kişiler, dertlerini anadillerinde anlatamazsa şayet buna göre hastalığına da doğru teşhis konulup tedavi yapılamaz. Yapılırsa da teşhis ve tedavide eksik olmuş olur. Neden anadil önemlidir. Çünkü, insanlar anadillerinde büyür. Bu topraklarda özellikle Van’da anadil Kürtçedir. Çünkü, buraların insanları Kürt olarak tanınıyor. Buradaki insanlar, Kürtlerdir ve kullandıkları dil de Kürtçedir. Her ne kadar Kürtçe anadilinde eğitim olmazsa da insanlar kendi aralarında Kürtçe konuşur. Kürtçe binlerce yıldır bu topraklarda konuşuluyor. Resmi ve eğitim dili olmayan diller, zamanla asimilasyona maruz kalıp yok oluyor” dedi.

 

‘TEDAVİYİ RET EDEBİLİYORLAR’

 

Sağlık alanında anadil konusunda sorun yaşayan yaş gruplarına değinen Turgut, şunları söyledi; “Bölge illerinde çocuklar eğitim yaşına gelene kadar anadilleri Kürtçe ile büyüyor. Sağlık alanında 10 yaşına kadarki çocuklar ile 50 yaş üstü insanlar daha fazla problem yaşıyor. Çünkü, 50 yaş üstü insanların okuması yok, Türkçeyi sadece dinleyerek öğrenmişler. 6 yaşındaki çocuklar ise evlerinde sadece anadilleri Kürtçe ile büyütülmüştür ve Türkçeyi de bilmezler. Bundan kaynaklı da en büyük problem bu yaş gruplarında ortaya çıkıyor. Türkçe bilmeyen hastalar, hastaneye giriş yapıp polikliniklere gelene kadar ki süreçte eğer anadillerinde konuşacak koşullar varsa tedavileri sağlıklı oluyor. Aksi durumda bilmedikleri bir dil ile karşılandıklarında ise kendisini yabancı hissediyor ve tedaviyi ret edebilmektedir. Çocuklar da kendi anadillerinde konuşulduğu vakit, daha rahat davranıyorlar. Aksi durumda ise çocuk konuşmuyor ve kendisini yabancı hissediyor. Bu durumda büyük bir eksikliktir.”

 

DİL HİZMETİ VERİLMİYOR

 

Anadilde sağlık hizmetinin hak olduğunu ve sendika olarak bu hakkı savunduklarının altını çizen Turgut, bölgedeki iller ile batı tarafında olan illerdeki farklılıklara dikkati çekerek, “Bir ilde Arapça, İngilizce dillerinde hizmet veriliyor. Ancak, buralarda bu hizmet verilmiyor. Bu durum kabul edilemez. Sağlık hizmeti, hukuki, insani ve İslami bir haktır. Kürtler de her alanda anadillerinde sahip çıkmalıdır” diye konuştu.   

 

‘EŞİTSİZLİKLER ORTADAN KALKAR’

 

Kürtçe dilinin yaygınlaşması için sendika olarak yaptıkları çalışmalara değinen Turgut, “Sendika olarak Kürtçe dil kurslarını yapıyoruz. İşyerlerimizde Kürtçeye ihtiyaç duyulduğunda yardımcı oluyoruz. 3-4 yıl önce hastane çalışanlarına Kürtçe dil eğitimi verildi. Bu da önemliydi. Süreç bozulduğunda ise bu çalışmalarımız engellendi. Kürtçenin gelişimine dönük kurs, panel ve konferanslar veriyoruz” şeklinde konuştu.  

 

Sağlık alanında anadil konusunda eşitsizliklerin kaldırılması için yapılacak çalışmalar üzerinde de duran Turgut, “Öncelikle anadilde eğitim verilmelidir. Eğer bu eğitimler verilirse eşitsizlikler de ortadan kaldırılır. Çalışanlara anadilde kurslar daha fazla verilmelidir” dedi.

 

KÜRTÇEYE TEŞVİK 

 

Kürtçenin daha fazla yaygınlaşması için topluma çağrıda bulunan Turgut, “Kürtler, bilinçli bir toplumdur. Tarihten bugüne çok acı çekmiş bir halktır. Kürtler, anadillerine sahip çıkmalıdır, anadil taleplerini daha yüksek sesle dile getirmelidir. Kürtçenin geliştirilmesi için dil uzmanlarına yardımcı olunmalıdır. Çocuklarınızı, Kürtçeye teşvik edin. Çocuklar, mahallede, evde ve sokaklarda serbestçe konuşmaya teşvik edin. Kürtçenin yasaklı olduğu dönemde bile halk hiçbir zaman  bunu kabul etmemiştir” diyerek, Kürtçenin her alanda konuşulmasının teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.

 

MA / Mehmet Şah Oruç