İZMİR - İzmir depreminin üzerinden 28 ay geçmesine rağmen depremzedelerin mağduriyeti giderilmedi. Halk, Mereş depreminde “Bir yılda bütün evleri yapacağız” açıklamalarına ilişkin, “3 sene geçti, mağduriyetimiz giderilmedi. Orada nasıl yapacak?” diye sordu. 

 

İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında 30 Ekim 2020'de 6,6 meydana gelen depremde 17 binanın çökmesi sonucu 117 kişi yaşamını yitirdi, bin 34 kişi yaralandı. Deprem sonrası yapılan hasar tespit çalışmalarında ağır hasarlı bina sayısı 632, ağır hasarlı yıkılan bina sayısı 442, ağır hasarlı tescilli bina sayısı 68, ağır hasarlı yıkılmayan bina sayısı 123, orta hasarlı bina sayısı ise 598 olarak tespit edildi. 

 

ANAHTAR TESLİM EDİLMEDİ

 

80 binden fazla yurttaşın etkilendiği deprem sonrası ağır hasarlı binalar yıkılırken, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Toplu Konut İdaresi aynı bölgelere hızla inşaata başladı. Başlanan inşaatların bir kısmı tamamlanırken, Bayraklı'da inşaatı süren yapılar nedeniyle binlerce yurttaş halen konteynerde yaşıyor. Kısa sürede teslim edileceği söylenerek siyasi şova dönüştürülen anahtar teslim törenleri yapılmasına rağmen yurttaşlar anahtarlarını dahi alamadı. 

 

EMSAL ARTIŞ TARTIŞMASI 

 

Zemin sıvılaşması ve tarım arazilerinin yoğun bulunduğu bölgede bir diğer sorun ise belediye, meslek odaları ve yurttaşları karşı karşıya getiren emsal artış konusunda yaşandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi (İZBB) ve Bayraklı Belediye meclisleri, depremzedelerin konut mağduriyetini gidermek bahanesiyle aldığı emsal artış kararına Türk Mühendisler ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB) itiraz etti. Birlik alüvyal zeminde bulunan alanlarda çok katlı yapılaşmanın yeni yıkımlara ve can kayıplarına yol açacağını belirterek, yürütmenin durdurulması talebiyle açtığı davada İzmir 5'inci İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi.

 

SORUNLAR ÇÖZÜLMEDİ

 

Depremin üzerinden 28 ay geçmesine rağmen barınma sorunu çözülmedi. Depremzedeler, sorunlarını çözümü için 17 Şubat 2021 yılında kurdukları İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) çatısı altında seslerini duyurmaya çalışıyor. İş yeri ve evini kaybeden Aylin Karaca (50) depremin ardından artan kira fiyatlarını anımsatarak, ev bulmakta zorlandıklarını hatırlattı. 

 

Daha çok psikolojik sorunlar yaşadıklarını söyleyen Karaca, "Deprem öncesi işimiz vardı. Kira derdimiz yoktu. Şimdi hem evsiz, hem de işsiz kaldık. Arsalarımıza ev yapılması için başvuruyoruz ama müteahhitler emsal artışı olmadan bize fiyat dahi vermiyorlar. Şuan emsal artışı olmazsa ev yapamıyoruz. Mağduriyetimizin giderilmesini istiyoruz” dedi.

 

'UNUTULDUK'

 

Şimdi yaşanan depremlere de dikkati çeken Karaca, “Şuan herkes üzülüyor ama bir ay sonra unutuluyor. Bizde bir ay sonra unutulduk. 3 yıl geçti biz hala sesimizi duyurmaya çalışıyoruz. Deprem olduğunda Herkes hızlıca tırlarla gitti. Bu insanların bir yıl sonrada ihtiyacı olacak. Heyecanla acıyla değil bilinçli olarak insanların desteklenmesi gerekiyor” diye belirtti. 

 

'EVİMİZİ İSTİYORUZ'

 

Ağır hasarlı evi yıkılan Suna Özgündüz (50) depremin 3’üncü kışı olmasına rağmen sorunların çözülmediğinden yakındı. Özgündüz, “Depremin etkilendiği yer emekli ve dar gelirlilerin yaşadığı bir bölge. Şuan emsalsiz evimizi yeniden yapmamız mümkün değil. Biz kentsel dönüşümcü değiliz. Uygun kredi alabilmek için yıkım tarihinden bir yıl dolmadan bankaya başvurmamız gerekiyormuş. Bunu yapmadığımız için uygun kredi alamıyoruz. Henüz çivi çakamadık. Krediye ulaşamıyoruz. Burası deprem bölgesi. Rant peşinde değiliz. Sadece evimizi yapmak istiyoruz” diye belirtti.

 

'KANDIRIYORLAR'

 

Evi yıkılan Sayit Usalar (75) da yaşanan mağduriyetlerden dolayı geçinemediklerini ifade ederek, "Yaşanan yeni deprem bizimkinden çok daha ağır. Orada bazı siyasetçiler, ‘Bir senede bütün evleri yapacağız’ diyor. Burada daha yaptığın 500-600 ev teslimi oldu. Diğerleri daha yapılıyor aradan 3 sene geçti. Orada nasıl yapacaksın? Akıl mantık almıyor. İnsanı kandırıyorlar” şeklinde isyan etti. 

 

'SORUNLAR  ÇÖZÜLSÜN'

 

Depremde oğlunu kaybeden Fatma Ertaş ise (55) yaşanan can kaybından kaynaklı evinin bir öneminin olmadığını ancak mağduriyetlerin devam ettiğini belirtti. Ertaş, “Günleri sayıyorum. Geçen zamana rağmen oğlumun acısı bitmiyor. Oğlum çürük bir binada yaşamını yitirdi. Buna en çok ben karşı çıkarım çürük bir binaya sahip olmak istemiyorum. Belediyenin, devletin bu konuda elini taşın altına koyması lazım. Yapılacak evler yönetmeliklere uygunsa emsal karar kabul edilsin. Bu sorun çözülmeyecekse İzmir’de afet bölgesi ilan edilsin. Oturduğum eve de depremden sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından az hasarlı tanısı kondu. Kendimiz test yaptırdık. Orta hasarlı çıktı. Ancak bir türlü orta hasarlıya geçiremedik. Belediye gelip yıktı. İki yıldan fazla zaman geçti ama biz hala evimizi yaptıramıyoruz" diye konuştu. 

 

MA / Delal Akyüz