Sarisozen: Yên ku dengê xwe ji bo çekên kîmyewî dernaxînin, şirîkên sûc in

  • rojane
  • 10:14 10 Mijdar 2022
  • |
img
ENQERE - Rojnameger Veysî Sarisozen diyar kir ku Tifaqa Milet ku dengê xwe ji bikaranîna çekên kîmyewî re nake, şirîkê sûc e û wiha got: “Yên ku nikarin soza pêşîlêgirtina sûcên şer ên dewletê bidin, nikarin piştgiriyê ji HDP’ê bigirin.” 
 
Di encama êrişên bi çekên kîmyewî yên ji hêla Tirkiyeyê ve li dijî herêmên Zap, Metîna û Avaşîn ên Herêma Federal a Kurdistanê tên bikaranîn de, 17 endamên HPG’ê jiyana xwe ji dest dan. Piştî ku dîmenên 2 endamên HPG’ê yên ji ber çekên kîmyewî jiyana xwe ji dest dayîn hatin parvekirin, rayedarên hikûmetê bi yek dengî gotina bi salan a “di envantera me de nîne” bi kar anîn. Rêxistina Qedexekirina Çekên Kîmyewî (OPCW) jî ji JINNEWS’ê re got ku ew mijarê “dişopînin” û ji ber ku dewletên endam heta niha serlêdanek nekiriye, nikarin lêkolînê bikin. Her wiha Pispora Tipa Edlî û Seroka Yekitiya Bijîşkên Tirk (TTB) Şebnem Korur Fîncanci ji ber ku xwest li herêmê lêkolîn were kirin, hate girtin û derheqê parastvanên mafên mirovan de jî lêpirsîn hatin destpêkirin. Herî dawî jî derheqê Parlamenterê CHP’ê yê Stenbolê Sezgîn Tanrikulu ku têkildarî mijarê axivî bû fezleke hat amadekirin. 
 
Rojnameger û nivîskar Veysî Sarisozen têkildarî mijarê bi ajansa me re axivî. 
 
BIKARANÎNA ÇEKÊN KÎMYEWÎ
 
Veysî Sarisozen anî ziman ku kesek nikare bikaranîna çekên kîmyewî yan jî çekên bi fosforê re têkel û sûcên weke nelirêtî, binpêkirina makeqanûnê û girtina derhiqûqî ya hemwelatiyan bide berhev û wiha got: “Heke bibêjin ‘em êdî bi kar nayînin’ jî, ev yek sûcê wan ji holê ranake. Dewletek dikare bi qanûnên nû pêşî li ber sûcên min li jor destnîşan kirine bigire û Yekitiya Ewropayê jî dest ji ‘fikarên’ xwe berde û di raporên xwe de bibêje; ‘Dewleta tirk di rêya reforman de gavên erênî diavêje.’ Lê di mijara bikaranîna çekan de raporeke weke ‘dê çekên kîmyewî kêmtir bi kar bînin, hêvîdarin di rojên pêş de bi kar neyîne’ amade nake. Heke bikaranîna çekên kîmyewî were tespîtkirin, dê Tirkiye bi sûcên şer bê darizandin. Dema ez dibêjim dewlet, qala Erdogan, wezîrê parastinê û serfermandarê artêşê dikim ku fermana êrişê didin.”
 
Bi domdarî Sarisozen anî ziman ku Erdogan, piştî ku gumanên bikaranîna çekên kîmyewî di qada navneteweyî de zêde bûn, li dijî kesên daxwaza lêkolînê dikin daraz xistiye nava liv û tevgerê û wiha domand: “Şebnem Korur Fîncanci li seransreî cîhanê tê naskirin û hat girtin. Bi vê yekê re berê hemû bijîşkên cîhanê dan Tirkiyeyê. Dê aştîxwaz û parastvanên mafên mirovan ên ewropî di 12’ê mijdarê de li Dusseldorfê xwepêşandaneke mezin li dar bixin. Dê dengê wan di guhên dewletan de olan bidin. Daxwaza hikûmeta Avustralyayê ya ji bo lêkolînkirina çekên kîmyewî, ji bo Erdogan metirsîdar e. Ji ber ku heke ji bo lêkolînê serî li Neteweyên Yekbûyî (NY) bide, Erdogan nikare pêşî lê bigire.” 
 
BÊDENGIYA MASEYA 6 LING
 
Di berdewamê de Sarisozen bal kişand ser bêdengiya Maseya 6 Ling a li dijî bikaranîna çekên kîmyewî û wiha pê de çû: “Erdogan hêj pir zûde plana xwe ya hilbijartinê xistiye meriyetê. Lê ev hêjta planan çêdikin. Ev dibêjin qey serkeftina di hilbijartinê de teqez e. Her wiha dengên gelê kurd û HDP’ê jî bo xwe dihesibînin. Wisa dihesibînin lê derheqê bikaranîna çekên kîmyewî ji hêla dewleta tirk ve ku sûcê şer e, yek tiştekî nabêjin. Ev bêdengî jî wan dike şirîkê sûcên şer. Dê gelên Tirkiyeyê ji ber vê helwestê wan bidarizîne. Maseya 6 Ling naxwaze bikaranîna çekên kîmyewî were lêkolînkirin ji ber ku heke bibin desthilatdar, ew jî xwedî wê potansiyelê ne ku bi kar bînin. Her wiha di dîroka CHP’ê de, di ya ÎYÎ Partiyê de ku ji MHP’ê veqetiyaye û di ya partiyên Pêşeroj û Deva’yê yên ji AKP’ê veqetiyayîn de jî sûcê bikaranîna çekên kîmyewî bi tîpên xwînê hatine nivîsandin.” 
 
‘BI BÊDENGIYA XWE DIBIN ŞIRÎKÊN SÛC’
 
Sarisozen, diyar kir ku heta partiyên ji HDP’ê alîkariyê dixwazin soza pêşîlêgirtina sûcên şer ên dewletê nedin, dê HDP piştgiriyê nede wan. Sarisozen, got ku nêzikatiya CHP’ê ya li hemberî kurdan, ji nêzikatiya Tifaqa Cumhur cudatir nîne û wiha bi dawî kir: “Dêrsim, Agirî û Zîlan şahidên vê ne. Yên din jî bermahiyên AKP-MHP’ê ne. Dewleta di nava CHP’ê, AKP û Maseya 6 Ling de li cem Erdogan cih girtiye û dixwaze Kiliçdaroglû, asê bikin.  Heke Kiliçdaroglû soza rawestandina şer, sererastkirina aboriyê, çareserkirina pirsgirêkên bi cîranan re, pêşîlêgirtina nelirêtiyê û hwd. bide, her kes dê piştgiriyê bide. Li hêla din Tifaqa Ked û Azadiyê heye ku Rêya Sêyemîn esas digire. Rêya Sêyemîn, taktîkeke hilbijartinê nîne, navê bernameyeke têkildarî pirsgirêkên Tirkiye, Rojhilata Navîn û hemû cîhanê ye. Anku rêya wê ne heta hilbijartinê lê heta şoreşa konfederalîst dê bidome. Kîjan taktîka hilbijartinê bi kêrî vê rêyê were, dê hilbijêrên HDP’î jî wê taktîkê bi kar bînin.”
 

Sernavên din

17/11/2022
19:15 Di doza malbata Dedeogûllariyê de li tetikkêş Mehmet Altûn 7 caran cezayê muebeda giran hat birîn
18:38 Rêxistina Mafên Mirovan a Îranê: Heya niha 342 kes hatine qetilkirin
17:04 Li Girtîgeha Eregliyê çalakiya greva birçîbûnê ya bêdorveger hate destpêkirin
17:01 Di danişîna doza komkujiya Dedeogûllari de parêzer ji eywanê hatin derxistin
17:00 Albashir got ku ne ji Efrînê lê ji Idlibê derbasî Tirkiyeyê bûye
16:44 Xwendekarên welatparêz ‘Meclisa Xwendekarên Demokratîk’ ragihand
16:28 Baroya Enqereyê dê destûra ‘reglê’ bide xebatkarên xwe
15:58 Meclisa Jinan a DBP’a Wanê damezrandina xwe ragihand
15:43 ‘Divê Iraq li NY’ê giliyê Tirkiyeyê bike’
15:39 Di şer de leşkerek hat kuştin
15:38 Wezîrê Karên Derve dê ji ber êrişên Tirkiyeyê vexwînin Parlamentoya Iraqê
15:26 Nobeta Edaletê: Doza gelê kurd, doza demokrasî û azadiyê ye
15:02 ÎHD: Mûxalefeta ji hedefgirtinê re bêdeng ma jî hevkarê sûc e
14:59 Endamê Meclisa Ciwanan a HDP’ê Budak hat berdan
14:27 Danişîna xebatkarê ÎBB’ê Başkapan hat taloqkirin
14:05 Ji ber parvekirinên hesabeke din cezayê hefsê dan rojnameger Canozer
13:44 Dayikên Aştiyê çûn serdana Malbata Şenyaşar
13:12 ‘Dev ji sepanên keyfî yên li dijî rojnameger û parastvanên mafên mirovan berdin’
12:51 Li Girtîgeha Kalkandereyê dest danîn ser pirtûk, televîzyon û sarincên girtiyan
12:08 Rojnameger Ozdemîr: Avakirina komîsyonê tê wateya qebûlkirina bikaranîna çekên kîmyewî
11:48 MHP’ê TTB hedef girt: Bila peyva ‘Tirk’ jê were derxistin
11:39 Di êrişên rejîmê de 7 kes hatin qetilkirin
11:14 Hatîmogûllari: Neçarin bên ber deriyê HDP’ê, ji ber ku em xwedî roleke diyarker in
10:55 Binçavkiriyên teqîna Taksîmê anîn edliyeyê
10:39 Civaknasiya Azad mohra xwe li Konferansa Jinan a Navneteweyî da
10:33 Parêzer Vefa: CPT divê ji bo mueyîdeyan gavan biavêje
10:06 Ucaman bertek nîşanî plana îmarê ya DU’yê da: Bi rant û îmarên xwe Kurdistanê dagir dikin
09:10 Betalî dibe sedema 'mirinê'
09:02 ‘Binpêkirinên mafan ên li girtîgehan rasterast bandorê li jiyana girtiyan dikin'
09:02 Banga Selma Irmakê ya ji bo çekên kîmyewî: Ger 'bêbextî' be nexwe bila bê vekolandin
09:01 Elewî dê li dijî Serokatiya Cemxaneyê komcivînekê li dar bixin
09:00 ROJEVA 17’Ê MIJDARA 2022’YAN
08:59 Êrişa bombeyî: Li Ezaza ku di bin kontrola Tirkiyeyê de kesek hat binçavkirin
08:36 Parlamentoya Iraqê ji bo lêkolînkirina çekên kîmyewî komîsyon ava kir
16/11/2022
16:51 Malbatên girtiyan bertek nîşanî lêferzkirina poşmantiyê dan
16:46 Cenazeyê ciwanê ku ketibû Çemê Dîcleyê hate dîtin
16:11 Rojnamevanê girtî Aydin: Mafên me tên astengkirin
16:00 Nobeta Edaletê di sala yekemîn de ye: Em ê heta dawiyê têbikoşin
15:55 Der barê bersûcê qetilkirina 5 kesan de bultena sor hate derxistin
15:48 Tenê destpêk û dawiya dîmenên êrişê hatin parvekirin
15:21 Rêxistinên Elewiyan: Em ê têkoşîna xwe bidomînin
15:20 Bi girseyî çûn serdana şîna Dûrmûş
15:18 Ji bo Tosun a hedef hatibû nîşandan biryara parastinê hat dayîn
15:08 Xwendekarên zanîngehê: Em ê têkoşîna rêxistinkirî mezintir bikin
14:56 Hevşaredar Esmez: Qeyûm talan û wêranî ye
14:53 Serokê Giştî yê BES’ê ji bo piştevaniyê çû serdana Malbata Şenyaşar
14:41 Rapora girtîgehên Herêma Derya Reş: Tecrîda li dijî girtiyan didome
14:40 Ji bo rojnamegerên girtî daxuyaniya girseyî: Ev 5 meh in darazê tiştek nekiriye
14:21 Cîranê Dilvîn Îbrahîm hat binçavkirin
13:51 Meclisa Jinan a KESK’ê dê li dijî tundiyê dakevin qadan
13:51 DÎB: Divê muxalefet li dijî polîtîkayên şer xwedî helwest be
13:26 Ciwanê ku li Cizîrê xwe avêtî Çemê Dîcleyê winda bû
13:25 Dadgehê 8 sal ceza li Hevseroka MEBYA DER’ê Almas birî
13:24 Gelo serokê MHP’î tê parastin?
12:56 Çalakiya Nobeta Edaletê ya Malbata Şenyaşar didome
12:55 Berdevka TJA’yê Gokkan: Parastina min ‘jin jiyan azadî’ ye
12:04 Di şantiyeya Navenda Fînansê de şewat derket: Kesek mir, 3 kes birîndar bûn
11:45 Muslim: Têkiliya êrişkar bi OSO’yê re heye
11:23 Qetilkirinên bakurê Kurdistanê ji Erdogan hate pirsîn
11:22 ŞanoWanê dest bi atolyeya şanoyê kir
10:54 ‘Jin bihêz in lewma ziravê wan diqete lê dê bi êrişên xwe bi me nekarin’
10:36 Danişîna biryarê ya doza Dedeogûllari sibe tê lidarxistin
09:19 Moşek li Polonyayê ket: NATO dê bicive
09:13 Ji OHD û DTO'yê piştgiriya ji bo Nobeda Edaletê: Binpêkirina mafan îşkence ye
09:03 Aktivîstên jin: Berxwedana li Îranê bi felsefeya Ocalan bi ruh û can dibe
09:02 Rihayî: Em nîv kîlo goşt dikirin û bêhn dikin
09:01 Hevserokê HDP'ê yê cezayê hepsa malê lê hatiye birîn: Ceza delîla kîmyasalê ye
09:00 ROJEVA 16’Ê MIJDARA 2022’YAN
15/11/2022
21:19 Çalakiya rûniştinê ya jinan bi dawî bû
21:07 Li Dersimê Seyîd Riza û hevrêyên wi hatin bibiranîn
17:38 Li Hezexê zarokek mirî hat dîtin
17:08 Li rojhilatê Kurdistanê greva giştî dest pê kir
17:00 Li Silopiyayê jinan dest çalakiya rûniştinê kir
16:51 Bekîr Bozdag bi wêneyên girtiyên nexweş re rûbirû ma
16:46 Li Kampa Holê 2 zarok hatin qetilkirin
16:12 Dadgehê îdia kir ku qetilkirina endamên malbata Dedeogûllari bi qesta qirkirinê nehatiye kirin
16:02 Lİ Êlihê jinan ji bo 25’ê Mijdarê daxuyanî dan
15:39 Nobeta Edaletê: Dawî li şerê qirêjî bînin
15:37 66 kesên beşdarî bîranîna Tahîr Elçî bûne hatine fîşkirin!
15:25 Li Pirsûsê qeyûm hat protestokirin
15:07 HDK’ê banga hevrûbûna bi Dêrsimê re kir
15:06 ‘Kes nikare pêşî li ber têkoşîna azadiyê ya jinan bigire’
14:51 Hevdîtinên telefonê yên Albasahir ên bi serokê MHP’î re derketin holê
14:38 ‘Wêjeya li zindanan bi mêjiyekî azad û îradeyek xurt tê hilberandin’
13:39 Buldan: Em êrişa Stenbolê ji komkujiyên Pirsûs, Amed û Enqereyê nas dikin
13:38 2 jinên ku otobûsê li wan da jiyana xwe ji dest dan
13:16 Li gorî Bozdag îşkence tune ye û standartên demokrasiyê pir baş in!
13:04 PYD: Tirkiye ji bo êrişan bingehê amade dike
12:23 Malbatên girtiyan: Em zilma li ser zarokên xwe qebûl nakin
12:12 Li Demîrel a HDP’î 5 meh cezayê hefsê hate birîn
12:01 Bîlançoya 7 mehan a şer hat eşkerekirin
11:57 TUÎK’ê rêjeya bêkariyê eşkere kir
11:51 Parlamenter Dag bêûsûliyên li Şaredariya Amedê bir rojeva Meclisê
11:48 Koca: 6 birîndar li lêniherîna awarte ne
11:37 Malbata Şenyaşar: Baweriya me emir dike ku li dijî zilmê bêdeng nemînin
11:24 Girtî Erkol piştî hevdîtina bi malbatê re li erdê hat kaşkirin
11:13 Hejmara nû ya Kovara Golikê bi berga ‘Jin jiyan azadî’ derket
11:10 Li Geverê operasyona leşkerî hat destpêkirin
11:05 Hejmara binçavkirinên ji ber teqîna Stenbolê derket 50’an
10:58 AYM’ê ji bo hevşaredarên ku neanîn danişînê biryara binpêkirinê da