Pirsa çekên kîmyewî: Ji bo şandeyên serbixwe çima derfet nayên çêkirin?

img
ENQERE - Parlamentera HDP’ê Şevîn Coşkun gotina Wezîrê Parastinê Hulusî Akar ku digot; “şande çûye” bi bîr xist û wiha got: “Hûn çima ji bo çûyîna şandeyên serbixwe derfetan çênakin?” 
 
Parlamentera Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) a Mûşê Şevîn Coşkun, di hevdîtinên Pêşniyarqanûna Budçeya Rêveberiya Navendî ya Sala 2023’yan ku li Lijneya Giştî ya Meclisê tên dîtin de axivî. Li lijneyê îro li ser budçeya Serokkomariyê hevdîtin hatin kirin. Coşkun, di axaftina xwe de li ser êrişên Rêxistina Îstîxbarata Neteweyî (MÎT) sekinî. 
 
XEBATÊN MÎT’Ê 
 
Şevîn Coşkun diyar kir ku bi Pergala Hikûmeta Serokkomariyê re gelek sazî raste rast girêdayî Qesrê hatine kirin û wiha got: “Burokrasî êdî daxwazên îktîdarê weke karê xwe yê ewil dibîne. Yek ji van saziyan jî MÎT e. Di rewşeke wiha de jî yek ji xebatên MÎT’ê jî bûye derdorên ku îktîdar weke hedef nîşan dide. Dema mijar dibe kurd û muxalîf, mirov ê rastiyê baştir dibîne. Weke mînak; hevala me ya Denîz Poyraz li avahiya me ya HDP’a Îzmîrê ji hêla Onur Gencer ve hate qetilkirin. Dema vî kujerî li ser hesabên xwe yên medyaya civakî tişt parve dikirin û bi rojan li avahiya partiya me keşf dikir, baş e MÎT’ê çi dikir? Dema yên behsa xeberê dibin kurd, MÎT her wiha karên revandin û ferzkirina sîxûrtiyê dike. Kesên ku xwe weke endamên MÎT’ê nîşan didin, xebatkarên partiya me direvînin û sîxûrtiyê lê ferz dikin.” 
 
GULISTAN DOKU 
 
Bi domdarî Coşkun daneyên ÎHD’ê yên têkildarî revandin, sîxûrtî û gefan ên ku MÎT dike parve kir û wiha domand: “Di 11 mehên ewil ên sala 2021’an de herî kêm 144 kes hatin revandin, zexta sîxûriyê lê hat kirin û gef lê hatin xwarin. Di 3 mehên ewil ên sala 2022’yan de li Êlihê 6 kesan serî li ÎHD’ê dan. Heta duh jî xwendekarên Zanîngeha Munzurê daxuyanî dan. Her wiha xwendekara zanîngehê Gulistan Doku ev 1074 roj in li Dêrsimê winda ye. MÎT a ku heta bi hejmara pêlava her kesî dizane, çawa derheqê Doku de xwedî agahî nîne?” 
 
MEHMET ZEKÎ ÇELEBΠ
 
Di berdewamê de Coşkun bal kişand ser sûîqestên ku li Herêma Federe ya Kurdistanê li dijî kurdan tên kirin û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Mehmet Zekî Çelebî ji ber xebatên xwe yên siyasî yên li Tirkiyeyê ceza lê hatibû birîn û li Silêmaniyeyê li sirgûnê dijiya. Zewicî bû û du zarokên wî hebûn. Di 17’ê gulana 2022’yan de li pêşiya restoruranta xwe hate qetilkirin. Di qeydên deng ên piştî mirina Çelebî hatin weşandin de kesên xwe weke endamên MÎT’ê didin naskirin jê re dibêjin ku heke agahiyan bide dê dosyaya wî were xerakirin, kar û barên li konsolosxaneyê demildest bên çêkirin. Zekî Çelebî jî bi israr dibêje ku tu agahî di destê wî de nînin û daxwazê red dike. Ev yek jî nîşan dide ku gelek dosyayên naveroka wan vala dema mijar dibe kurd li dijî wan weke şantajekê tên bikaranîn. 
 
Her wiha edîtora Navenda Lêkolînên Jineolojiyê, rojnameger û nivîskar Nagihan Akarsel di 4’ê cotmehê de li pêşiya mala xwe bi 11 guleyan hat qetilkirin. Li ser çapemeniyê hat parvekirin ku kujer, 4 meh beriya cînayetê ji Enqereyê çûye Silêmaniyeyê. Sefîrê Tirkiyeyê yê Iraqê Alî Riza Guney got ku hemû derdorên têkiliya xwe bi rêxistinê re hene di hedefa wan de ne û bi vê yekê re xwedî li cînayetê derketiye. Li vî welatî her kesê ji îktîdarê cuda difikire, bi rêxistinê ve girê didin. Her wiha malbatên gelek kesên li Başûr dijîn dibêjin ku endamên MÎT’ê li wan digerin û gefan li wan dixwin û sîxûrtiyê lê ferz dikin. Gelo hûn derheqê van gef û şantajên li ser navê MÎT’ê tên kirin çawa difikirin?”
 
RAPORA KU AKAR QALA WÊ DIKIR!
 
Coşkun, piştre jî qala dîmenên ku HPG’ê têkildarî bikaranîna çekên kîmyewî ji hêla dewleta tirk li dijî herêmên Herêma Federe ya Kurdistanê û ev tişt anî ziman: “Piştî parvekirina van dîmenan, mirova zanistê mamoste Şebnem xwest ku şandeyeke serbixwe lêkolînê bike. Lê bi lez û bez hate girtin. Gelo ev tirsa çi ye? Lê Wezîrê Parastinê Hulusî Akar di 9’ê kanûnê de gotibû ku şandeyek çûye herêmê û di 24’ê mijdarê de lêkolîn kiriye û rapora lêkolînê li ber destê wan e. Madem ku dê şande biçûya, wê demê mamoste Şebnem çima hate girtin? Çima şert û merc nayên çêkirin ku şandeyên serbixwe biçin lêkolînan bikin? Gelo dê naveroka rapora ku wezîr qala wê dike dê kengî bi raya giştî re were parvekirin?” 
 
‘ÇARESERÎ BIRÊZ OCALAN E’ 
 
Coşkun, destnîşan kir ku peywira MÎT’ê ew e ku li ser bingeha hiqûq, demokrasî û exlaqê berjewendiyên her kesî biparêze û axaftina xwe wiha qedand: “Li şûna şerê ku îktîdar di bin navê ewlehiyê de dimeşîne û budçeyeke mezin bo vediqetîne, çareseriyeke din a bi kêrî gelan tê heye. Ev yek jî muzakereyên bi birêz Ocalan re ne ku digot; ‘ez dikarim di nava hefteyekê de pevçûnan bi dawî bikim.’ Çareserî, bidawîkirina tecrîda girankirî ye. Çareserî ew e ku rê bê dayîn parêzer, malbat û derdorên dixwazin pê re hevdîtinê bikin. Di rewşeke wiha de dê gelên Tirkiyeyê bi ser kevin. Divê tecrîd teqez bi dawî bibe.”
 

Sernavên din

18/12/2022
11:12 Metîn Bakkalci: Divê CPT xwedî helwesteke zelal be
10:17 Bavê ku înfaza kurê wî 4 caran hatiye şewitandin: Dixwazin hêviya wan bişikînin
09:46 Pênc sal in ji bo wergirtina cenazeyê kekê xwe têdikoşe
09:02 Di dema hevdîtina bi rêya telefonê de hundirê devê girtiyan kontrol dikin
09:02 Dozgeriyê hemû bûyerên li bajêr xistiye stuyê wan!
09:01 Li dijî binpêkirinên mafan ên li girtîgehan bang li raya giştî kir
09:00 ROJEVA 19'Ê KANÛNA 2022'YAN
17/12/2022
23:07 Tevî hemû astengiyan jî konsera xwe li dar xistin!
21:34 26 kesên ku qedexekirina konserê şermezar kirin hatin berdan
19:57 Di êrişa li Girê Spiyê de yek jê zarok 3 kes jiyana xwe ji dest dan
19:33 Di panela Mereş û Roboskiyê de banga ji bo hevrûbûnê
18:38 Têkildarî cenazeyên li Kîlyosê bang li malbatan hat kirin
16:50 HDP'ê panela 'Di Îslamê de Ked, Aştî û Edalet' li dar xist
16:31 Li Kopê qeyûm hat protestokirin: Şaredariyê di bin deynan de hiştine
16:08 NÇM’ê ragihand ku tevî binçavkirinan jî wê konsera hatiye qedexekirin li dar bixin
16:05 Konferansa Meclisa Ciwanên HDP’ê ya Îzmîrê: Dê têkoşîna li dijî şerê taybet berfireh bibe
15:45 Girtiyê nexweş beriya emeliyatê sewqî girtîgeheke din hate kirin
15:39 Girtiyê nexweş Yûnûs Nîsgavlîoglû nayê emeliyatkirin
15:11 Platforma Jinan a Rihayê: Li dijî îstîsmarkirina zarokan em ê serhildanê bilind bikin
13:54 Dayikên Şemiyê bersiva Çavûşoglû dan: Di serdema hikûmeta we de binpêkirin zêde bûne
13:18 Hevberdevka Partiya Çep a Kesk: Tecrîd sûcê mirovahiyê ye
13:03 Malbatên Windayan li kujerên Atîlla Korkmaz û Taybet Înan pirsîn
12:34 Li Amedê gelek kes hatin binçavkirin: Li malê îşkence kirin
11:58 Xwendekaran dibin mîtînga Erdogan
11:07 Şahida Komkujiya Dêrsimê Gulîzar Halîs koça dawî kir
11:06 Maliyeta rojekê ya şerê li dijî kurdan: 20 milyon dolar
10:27 Nobeda Edaletê ya Malbata Şenyaşar didome
10:08 Hejmara girtiyên nexweş derket hezar û 600 kesî: Rêya îtîrazê di Îmraliyê re derbas dibe
09:56 12 sal berê hişyar kiribû: Dibe ku êdî bermayiyên azadiyê jî bi destê we nekevin
09:55 MYK’a HDP’ê bi rojeva tecrîd û şer dicive
09:41 Li Kadîrliyê polîsan gule berdan wesayîtekê: Kesek mir 3 kes birîndar bûn
09:10 6 sal in li cenazeyê keça xwe digere
09:09 Hevjîna qeymeqam a bijîşk li nexweşxaneyê jî tevî parêzvanên xwe digere!
09:08 ‘Ji ewlehiya jiyana Abdullah Ocalan, CPT berpirsyar e’
09:05 Li Êlihê 7 roj in xeber ji zaroka ku hatiye revandin nayê girtin
09:04 Hevserokê MEBYA-DER'ê Kuçuk: Malbat 6 sal in li cenazeyên zarokên xwe digerin
09:01 Ji malbata Înan 8 kes ji aliyê dewletê ve hatine kuştin: Ew dayika hemû Kurdistanê ye
09:00 ROJEVA 17'Ê KANÛNA 2022'YAN
16/12/2022
19:20 Li Çewligê 7 kes hatin girtin
19:09 Ji HDP'iyên di binçavan de pirsîne 'çima hûn tevlî merasîma cenazeyên PKK'yiyan dibin?'
18:27 Baroya Mêrdînê malbata Şenyaşarê kir mêvan
18:20 Li Amedê sê welatî bi hev ketin: Kesek mir
16:45 Li Edeneyê wê mîtînga ‘Ji şer û xizaniyê re na’ were lidarxistin
16:24 Li Rihayê mînîbûs kete qenala avê: 6 kes mirin
15:50 28 rojnamegeran ji bo hempîşeyên xwe bang kir: Hevalên me berdin!
15:25 Serhildana li Îranê 3 meh li pey xwe hiştin
15:05 Pirtûkên destan ên ‘Gelo em mafên xwe dizanin?’ hatin belavkirin
14:51 Li ber Meclisê êrişî kedkarên ku mîtînga wan hate qedexekirin kirin
13:55 Girtiyên di greva birçîbûnê de xistin hucreyên yekkesî
13:40 Sebahat Tuncel: Daraz milîtaniya AKP’ê dike
12:41 Malbat û wasiyê Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serî li dozgeriyê dan
12:39 Jina bi çekê giran birîndar bûbû jiyana xwe ji dest da
12:14 Meclisa Ciwanan a HDP’ê ji bo konferansê bang kir
11:19 Ji ber Hevseroka Giştî ya ÎHD’ê Keskîn bertek nîşanî doza Poyraz da doz lê hate vekirin
11:11 DFG û MKGP: Girtina rojnamegeran sûc e, hevalên me berdin
11:05 Serokê Şaredariya Beşîktaşê yê berê Hazînedar hate girtin
10:48 Jina ku zilamê tecawiz lê dikir kuştî hate girtin
10:47 Cenazeyê Mahmût Taş hate veşartin
10:38 Li dijî tecrîdê dê li Îzmîrê meşeke girseyî bê lidarxistin
10:01 ‘Yekitiya neteweyî ya gelê kurd girêdayî yekitiya jinên kurd e’
10:00 Li warê zeytûnan komkirina zeytûnan destpê kir
09:29 Derhênera belgefîlmê Sîbel Tekîn hate binçavkirin
09:01 Înîsiyatîfa Ereban a Ji Bo Azadiya Ocalan wê bi rojeva tecrîdê kom bibe
09:00 Keça Buruntekînê ku cenazeyê wê 7 rojan di malê de ma: Dê zalim êş û azarê bikişînin
09:00 ROJEVA 16’Ê KANÛNA 2022’YAN
08:40 Cenazeyê Taş piştî 3 salan birin bajarê wî
07:59 Li Amedê dema wesayîta polîsan derbas dibû teqînek pêk hat
15/12/2022
23:57 Bahattîn Keskîn piştî 30 salan hate berdan
21:05 Nobeda Azadiyê ya ji bo Fîncanciyê: Demildest divê Fîncanci bê berdan
17:04 ‘Divê li dijî tevgerên nîjadperest ên li dijî kurdan têkoşîn bê meşandin’
17:02 Li Edliyeya Amedê di navbera du koman de şer derket
16:57 Der barê kujerê Hêlîn Şen de biryara anîna dadgehê ya bi darê zorê hat dayîn
16:36 Kaçmaz: Li dijî kurdan û daxwazên wan neyartî tê kirin
16:28 Baroya Amedê li serdozgeriyê giliyê Esra Erol kir
15:50 Binpêkirinên li girtîgehên Êlihê: Pirtûkên bi kurdî qedexe ne
15:46 Yusuf Ziya Gumuşel û Kadîr Îsteklî hatin girtin
15:25 Malbatên girtiyan: Deriyê Îmraliyê vekin
14:47 Di doza Şîmonî Dîrîl de hewldana tunekirina delîlan
14:45 Ji bo mitînga Erdogan gefa beşdariyê li karsaz, keya û kedkaran hat xwarin
14:05 Bi hinceta îfadeyên ‘şahidê nepen’ derheqê girtî Ozer de dozeke nû hate vekirin
14:03 Yusuf Ziya Gumuşel û Kadîr Îsteklî sewqî edliyeyê hatin kirin
13:56 Wezareta parastinê ragihand ku serpelek hatiye kuştin
13:50 Bi hinceta ‘tayîna dadger’ doza Turkdogan nehat lidarxistin
13:48 Ji binçavkiriyên Mêrsînê yek jê hate berdan û 8 kes li emniyetê tên ragirtin
13:47 Malbata Şenyaşar: Dê tevahiya Tirkiyeyê bibe cihê nobeda me
13:30 Di doza GOÇÎZDER’ê de 4 kes hatin berdan
13:30 Parêzeran ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
13:20 Hejmara 52’yan a Pêveka Jinê ya Yenî Yaşamê derket
13:16 Di doza GOÇÎZDER’ê de parastin hat astengkirin!
13:04 Gelek kes li Amedê çûn şîna Yakut, Arslan û Gokalan
12:44 Dadger cezayê mîna xelatê da îşkencekaran
12:32 Bîlançoya 8 mehan hate eşkerekirin
12:21 Parêzerê rojnamegerên girtî Temûr: Dê hewldana bidestxistina delîlan vala derkeve
12:14 Baroya Rihayê ji bo girtiyê nexweş Ozkan bê berdan serlêdan kir
12:13 Rewşa girtiyên di greva birçîbûnê de xerabtir dibe
11:53 ‘Ciwan wê tecrîdê rakin û şer bidin sekinandin’
11:51 Cenazeyê Gokalan piştî 23 salan li Amedê hate definkirin
11:32 Eksîk: Li Îmraliyê rêbaza îşkenceyê ya herî xedar di meriyetê de ye
11:19 Ji Şûreya Dewletê biryara madenê: Rapora ÇED’ê hewce ye
10:27 ‘Jina rêxistinbûyî dikare li dijî qirkirin û tundiyê bisekine’