Rûreşiya Komarê

  • rojane
  • 10:20 4 Mijdar 2022
  • |
img
* Medenî Ferho
 
Ev qûpur, rûreşiya komarê ye. 
 
Komar, di wateya `cumhuriyet`ê de ye. Cumhuriyet tê wateya cemahîr, yanî gel. Gotin erebî ye, lê ez li ser etîmolojiya gotinê ranawestim. Dema rayedar û zanistên Tirkiyeyê qala 'cumhuriyetê' dikin, wek ku keşîfa Arşîmet kirine, ligel gotinên qelew, zimanê bedenê jî bikartînin. Qet nayînin bîra ku xwe ku her deh salan, darbeyên “celladî”,  “sêdarî”  û “gîyotînî” dihatin kirin,  16 sal in ku despotiya tayîbîst li Tirkiyê, ax, av û çiyan bixwîn dike. Li Kurdistanê êdî kevir jî xwînê dimîzin. Hewa û av jehra kimyewî dibarînin.
 
Ez îşaretên tirsê  rêz nakim, rastiyê vedibêjim. 
 
Sîstema tayîbîst, mîratzadeya sîstema Îttîhat û Terakî ye. Bingeha vê sîstemê çetetî ye. Artêş jî “artêşek dîlgirtî” ye; eskerên di vê artêşê de eskeriyê dikin, dîlgrtî ne, bi zorê diçine operasyonan. Heke neçin têne kuştin. Ji ber vê jî, dema derdikevin operasyonan, “dua-niyazên” ayet el-Kursî û Beqera dixwînin, niviştokan dikine stuyê xwe. Ji bo bi saxî vegerin mala xwe, sedeqeyan didin, soza xwendina mewlûdan didin. 
 
Cumhuriyet, sîstema eskeran nîne. Artêşa demokrasî jî ava nekirine. Çênabe, li dijî diyalektîkê ye. Mixabin, sîstema serdest demokrasî parçe kirine. Mînak demokrasiya qesra tayîb efendî. Tayîb efendî, wek Seddam parlameto şeklî kiriye. Li welatekî parlamento ne serdest be, hiquq jî nine, edalet jî!... Qijleyên Artêşa  Tirkiyeyê, girtîgehên dîlên ku mecbur in biçin şer e. Di salên 1913-‘14-‘15'an de, dema artêşa Osmanî li Balkan û cîhana erebî şikestin,  eskerên xwe anîne bakurê Kurdistanê,  dibin navê “Garnîzonên Tûl” de li bajaran bi cih kirin.  Di dema fermana gelê suryan de, 14 hezar esker anîne Midyadê. Balkêş e li tevahiya Balkanan 21 hezar esker hebûn, li Midyadê bi tenê 14 hezar esker û 4 hezar komên çete kom kiribûn.
 
Îro jî ev rastî heye. Dema ku rojnamevanên kurd vê rastiyê eşkere dikin, têne girtin, yan jî têne kuştin. Lewma min got; çiya, dar û devî, kevir û lat, lawîr û çûk, mar û dubişk, kêzik û marmarok dijminê wan in. Çima? Ji ber ku artêşa tirk dijminê van teva ye, dijminê jiyanê ye. Bikaranîna çekên kimyewî dijminatiya li jiyanê ye û jiyanê dikuje. 
 
Desthilatdariya ceberrûd, gelek peyvên nû  “daxilî” ferhanga tirkî kirin: tecrîd, qeyûm, eylûlîst, kenanîst, erdoganîst, tayîbîst, çîllerîst, fetoîst, sêva sor, gurên du serî, dêlegûra asêna, yek-yek, silava çar tiliyan, tifaka menfûr, çawişê pispor, eskerên bi pere, lejyoner, tîma xencer, gurên du serî û hwd. Mirov dikarê, çend rûpenên A4 dagire. 
 
Esseh, sahîh e ku rayedarên desthilatdariya ceberûd, wateya demokrasî û cumhuriyetê jî nizanin. Lê teoriyên dagirkerî, talan, komkujî û tûnekirinê, wek qirkirina fizîkî û siyasî baş dizanin. Ji bo vê jî, lêgerînên ji bo komara yekdestî, yek olî, yek netewî, yek alî, yek zimanî dikin. Ji bo vê jî ola îslamî ku li ser bingeha “ummet” bi hêz û fereh bûye bikartînin. Ev jî tê wateya guhertina nirxên ola îslamî; alim û ulemayên cîhana îslamî jî bêdeng in.  
 
Ji bo vê gava gunehkariya sedsalê, Herêma Başûrê Kurdistanê jî, wek Jean Paul Sartre dibêje; “bi hêza artêş û polîtîk, li herêma başûrê Kurdistanê, serdestiya aborî jî bidestxistine.”Ev tê wateya temam kirina hegemonyaya emperyalîst. Partiyên Kurd jî bûne hevkar. Mixabin!... 
 
Sîstema tayîbîst, bermayiya paşeyên Îttîhat û Terakî ye, lê mînakên dagirkeriya Romayiyan jî hene. Komên çete û lejyonerên romayî bingeha vê sîstema ceberrûd in.
 
Mirovanî hêdî hêdî têk diçe. Li hemberî kiryarên dewleta tirk li xaka Kurdistanê, êdî mirov nikare qala mirovaniyê bike, gav bi gav ber bi rewşeke “tebakên  efsûnî”, wek dehbeyên du serî, sê serî ve diçe. Asoyên paşerojan hatine dagirkirin, hêvî jî kirina nava tirsê. 
 
Lê gel heye, nakokiyên sîstemên ceberrûd û faşîst hene. Gel berxwedanê dike, nakokiyên sîstemê jî wê sere sîstemê bixwe. 
 

Sernavên din

07/11/2022
09:01 Mêrsîn bi bermayiyan qirêj dibe, nexweşî zêde dibin
09:00 ROJEVA 7'Ê MIJDARA 2022'YAN
07:16 Kesên li Stenbolê hatibûn binçavkirin hatin berdan
06/11/2022
22:49 Li Herêma Kurdistanê leşkerek hate kuştin 3 jî birîndar bûn
20:52 Konferansa Jinan a Navnetewî: Jiyana tê xwestin bi şoreşê pêkane
18:59 Li Silopiya di meşa li dijî çekên kîmyewî de 32 kes hatin binçavkirin
18:45 Li Stenbolê 80 kes hatin binçavkirin
17:53 Tîma Futbolê ya Jinan a Amedsporê bi Trabzonsporê re 1 û 1 ma
17:08 Ji Stenbolê bang kirin: Heta ku were lêkolînkirin em ê li qadan bin
16:46 TÎP: Em ê li hemberî êrişên faşîst serî netewînin
15:54 12 parlamenteran ji Parlamentoya Başûr îstîfa kirin: Em nabin şirîkê derqanûntiyê
15:33 Li her kolana derdikeve Îstîklalê li ber xwe dan
14:41 Ji 300 rewşenbîran bo rejîma Îranê bang: Dawî li zextên xwe bîne
14:35 Li Wanê operasyana leşkerî hate destpêkirin
14:35 Li Global Boksê bikaranîna çekan hat protestokirin
14:13 Malbata Şenyaşar: Yên ku aliyê zaliman digirin dê winda bikin
13:55 Li Îranê dengê şoreşê bilind dibe
13:38 Parlamenterên Iraqê bang li hikûmetê kirin: Li dijî êrişan bêdeng nemîne
12:47 Bi hezaran kesan li dijî çekên kîmyewî kolan bi kolan li ber xwe dan
12:30 Ji bo ‘Meşa Mirovahiyê’ çol û çiyayan derbas dikin
12:22 Di kampa leşkerî ya Somaliyê de teqîn: 5 kes mirin, 11 kes birîndar bûn
12:21 Prof. Dr. Altintaş: Gotina ‘bila YOK were girtin’ êdî dibe fantazî
11:30 Li Silopiyayê ‘Meşa Mirovahiyê’ dest pê dike
11:18 Baroyan ji bo ‘çareserkirina pirsgirêka kurd’ bang kirin
10:17 Di kana madenê ya Zonguldakê de teqîn: 4 karker birîndar bûn
09:55 Philippe Leruth: Rojnamegerên hatine girtin, rûmeta rojnamegeriya li Tirkiyeyê ne
09:28 Di şer û pevçûnên li Başûr de 2 leşker hatin kuştin
09:04 Seroka Odeya Bıjişkan a Amedê: Em girtina Şebnem xoceyê qebûl nakin
09:04 'Îmrali xala destpêkê ya bêhiqûqîtiyê ye'
09:03 'Desthilat dixwaze ser sûcên xwe binixumîne'
09:01 Lêpirsîna Kader Ortakayayê daxilî nava yên 'kiryar nediyar' kirin
09:00 ROJEVA 6'Ê MIJDARA 2022'YAN
05/11/2022
21:47 Xelatên Pêşbirka Helbestan a Arjen Arî hatin dayîn
19:44 Gelê Silopiyayê vexwandin ‘Meşa Mirovahiyê’
16:51 Bi pankartê banga ‘Meşa Mirovahiyê’ hate kirin
16:29 ÎHD: Bila rojnamevan û Fîncanci bên berdan
16:20 Rewşa girtiyê ku bi teşhîsa xelet hatiye emeliyatkirin giran bû
16:02 Polîsan dîsa gef li fîrmaya otobusê xwar ku rojnameya Xwebûnê nebe
15:54 Deklarasyona 25'ê Mijdarê: Li dijî faşîzm û qirkirina jinan dem dema azadiya jinan e
15:40 Li Erdîşê mirina biguman a jinekê
15:22 Di çalakiya ‘Rûniştina F’ de hat xwestin ku girtiya nexweş Çakir bê berdan
15:08 ÎHD'ê aqûbetên Bayram, Yakar û Toraman pirsîn
14:35 Ji bo welatiyên 27 sal berê hatin gulebarankirin û şewitandin edalet hat xwestin
14:18 Baroya Amedê bertek nîşanî beraetkirina serokê MHP’ê da
13:55 2’yemîn Konferansa Jinan a Navneteweyî li Berlînê dest pê kir
13:49 Li Bedlisê operasyona leşkerî hate destpêkirin
13:42 Orbay ji Stenbolê heta Heciya Kurda hat pêşwazîkirin
13:32 Fîncanci: Ez ê tevkariya xwe ya li heqîqetê bidomînim
13:12 EMEP’ê ji bo piştevaniyê serdana ajansa me kir
13:11 Heman dadgerî Mûsa Orhan tehliye kir û serokê MHP’yî jî da beraetkirin
13:02 ‘Li Iraqê hebûna leşkerên tirk dagirkerî ye’
12:18 Malbata Şenyaşar: Rojên ku heqîqet derkeve holê nêz in
12:18 Parêzer Aryen Tûran: Em ê her bêhiqûqiyan vebêjin
12:00 Li Xarpêtê ji ber deynî şer kirin: 3 kes mirin
11:47 Eyşe Efendî: Divê kurd li dijî çekên kîmyewî hêza xwe bikin yek
11:30 Malbatên girtiyan: Çapemeniya azad rastiya me ye
11:30 Bi veguhestina pirtûkan xwestin girtiyê nexweşê giran Boltan îşkence bikin
11:07 Banga ji bo ‘Meşa Mirovahiyê’ ya li Silopiya: Bila hesab bidin
10:07 Li Kurdistanê ji bendavan ber bi kîmyasalê ve: Talana ekolojîk didome
09:37 Xwendekarên Zanîngeha Dîcleyê: Heke xwesteka me neyê cih em ê biçin ber deriyê rektoriyê
09:37 Di Doza Kobanê de biryara navberê hate dayîn: Yorûlmaz û Bagcik hatin berdan
09:09 Bavê Xemgîn Kiçî yê bi çekên kîmyewî hat qetilkirin: Ji bo Xemgînan çû, serê me netewand
09:04 Banga ji bo 'Meşa Mirovahiyê': Werin em bi hev re li dijî çekên kîmyewî têbikoşin
09:02 'Em li axa xwe bikaranîna çekên kîmyewî qebûl nakin'
09:01 Li Îmraliyê 'hîle-î şerriye' didome
09:00 ROJEVA 5'Ê MIJDARA 2022'YAN
04/11/2022
23:18 Sancar: Desthilat herî zêde ji çapemeniya azad ditirse
22:39 Doza Kobanê: Hûn jinên kurd didarizînin
21:46 Abdulhamît Orbay piştî 30 salan ji girtîgehê derket
20:35 Rojbîn Perîşan li Amedê bi dirûşmeya 'jin jiyan azadî' hat pêşwazîkirin
18:40 Rojnamevan Şahînliyê bi awayekî destkelemçekirî muayene kirine
18:03 Serdanên piştevaniyê yên ji bo MA û Jinnewsê didomin
16:46 Agahî ji Brûkanliyê xwe şewitand nayê wergirtin
16:45 2’yemîn Konferansa Jinan a Navnetewî sibê dest pê dike
16:45 Di komkujiya Bartine de kesekî din jî jiyana xwe ji dest da
16:30 SOLIDAIRES û SNJ’ê ji bo rojnamevanên kurd banga piştevaniyê kirin
16:30 Berxwedana Jînayê di roja 50’an de ye
16:17 ÎHD’a Amedê: Em ê di aştiyê de israr bikin
16:05 ‘Em ê bi rêxistinbûyîna xwe bersivê bidin tecrîdê’
15:49 DFG: Hejmara rojnamevanên girtî gihîşt 88’an
15:42 Xizmên girtiyan: Tekane daxwaza me edalet e
15:41 Dayikan ji bo “Meşa Mirovahiyê” bang kirin: Bila êriş bên sekinandin
15:34 Çalakiya li Zanîngeha Dîcleyê didome: Meclisê dengê me bihîst lê rektor nebihîst
15:21 Sedemê cezayê li Guvenê hatiye birîn: Cezakirina wê pêdiviyeke lezgîn e
14:44 Doza Kobanê: Ev rojên tarî dê derbas bibin
14:38 Biryara jêrzemînên Cizîrê ya AYM’ê: Binpêkirin nîne, hêza kuştinê ji neçarî bûye
14:14 Parêzer Aryen Tûran hate berdan
14:09 Di Doza Kobanê de banga çekên kîmyewî li Akar hat kirin: Envanterên TSK’ê veke
14:03 Malbat û wasiyê Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serî li dozgeriyê dan
13:50 ‘Bila parêzer Aryen Tûran bê berdan’
13:49 Meclisa Ciwanan a HDP'ê: Îktidar budçeyê ne ji ciwanan re ji şer re vediqetîne
13:18 Malbata Şenyaşar: Daxwaza me daxwaza herkesên ku dibêjin em mirov in e
12:59 Banga ‘Meşa Mirovahiyê’: Çekên kimyasal sûc e
11:42 HDP’ê ji bo 4’ê Mijdarê got: Xwestin vîna gelê me bişikînin lê nekarîn rê li ber meşa me bigirin
11:21 Leşkerek li Başûr di şer de hate kuştin
11:19 Şaredariya Panosê Rojên Çand û Hunerê li dar dixe
11:17 Belgefîlma 'Girtîgeh an jî Sirgûn’ li Bernê hat pêşandan
11:13 Daxwaza ‘budçeya perwerdeya zimanê dayikê’ nehate qebûlkirin
11:02 Ji bo meşa 6’ê mijdarê bang: Hûn jî li dijî sûcê şer tev li meşê bibin
10:50 Birîna daran a li Xozatê 5 meh in bênavber didome